Antivirussoftware van het Russische bedrijf Kaspersky Lab wordt door het kabinet uit veiligheidsoverwegingen in de ban gedaan.
Het zal bij de Rijksoverheid worden uitgefaseerd, meldt minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid).
Het gaat om een voorzorgsmaatregel. Er is kans dat de antivirussoftware wordt gebruikt voor spionage door de Russische autoriteiten. Er zijn nog geen concrete gevallen van misbruik bekend, maar “dit kan niet worden uitgesloten”, aldus de bewindsman in een brief aan de Tweede Kamer.
“Aanleiding voor deze stap door het kabinet zijn zorgen ten aanzien van nationale veiligheidsrisico’s die het gebruik van Kaspersky antivirussoftware met zich mee kan brengen. Het kabinet wil deze risico’s waar mogelijk voorkomen.”
Bedrijven met vitale diensten (bijvoorbeeld op het gebied van energienetwerken) en ondernemingen die nauw samenwerken met Defensie worden geadviseerd ook geen gebruik meer te maken van de antivirussoftware van Kaspersky Lab. Andere producten en diensten van het bedrijf blijft de overheid gewoon gebruiken.
"Het zorgelijke beeld op het terrein van digitale dreigingen heeft, met het oog op het waarborgen van de nationale veiligheid, geleid tot aangescherpte afwegingen ten aanzien van het gebruik van digitale producten en diensten", schrijft Grapperhaus. De Verenigde Staten en Verenigd Koninkrijk hebben eerder gewaarschuwd tegen het gebruik van antivirussoftware van Kaspersky Lab.
Antivirussoftware kan worden gebruikt voor spionage en sabotage. De Russische wetgeving vereist dat Russische bedrijven zoals Kaspersky Lab de Russische inlichtingendiensten moeten helpen als zij daar om vragen. De Nederlandse inlichtingendiensten waarschuwen al jaren dat Rusland hier zeer actief is met digitale spionage.
Vorig jaar oktober meldde The New York Times dat Russische geheime diensten de afgelopen jaren stiekem hebben meegekeken met de Amerikaanse geheime diensten. Dat zou zijn gebeurd via antivirussoftware van Kaspersky Lab. De Russen werden uiteindelijk betrapt door Israëlische spionnen. Moskou noemde de beschuldigingen "absurd". Kaspersky Lab heeft altijd ontkend overheden te helpen bij spionage.
Wat doet Kaspersky Lab?
Kaspersky Lab is een Russisch bedrijf dat gespecialiseerd is in antivirussoftware en andere computerbeveiligingen. Het telt zo'n 3.300 werknemers, vooral IT-beveiligingsspecialisten. Het hoofdkantoor staat in Moskou. Het niet-beursgenoteerde bedrijf dankt zijn naam aan twee van de vier oprichters: Eugene en zijn (ex-)vrouw Natalya Kaspersky.
Kaspersky geldt internationaal als toonaangevend securitybedrijf. Dochterondernemingen van Kaspersky Lab zijn gevestigd in onder meer Groot-Brittannië en Duitsland. Het concern is naar eigen zeggen actief in ongeveer 200 landen. "Onze cyberbeveiligingstechnologieën beschermen ruim 400 miljoen gebruikers over de hele wereld'', zo staat te lezen op de website.
Op die site omschrijft het bedrijf zijn antivirussoftware als "het meest getest en het meest bekroond.'' En over de oprichter: "Eugene Kaspersky belandde in 1989 in de cyberbeveiliging toen zijn pc geïnfecteerd raakte met het Cascade-virus. Door zijn opleiding cryptografie kon hij het gecodeerde virus analyseren, achterhalen hoe het zich gedroeg en een programma ontwikkelen om het te verwijderen. Daarna ging hij uit nieuwsgierigheid schadelijke programma's in computertechnologie analyseren en ontwikkelde hij desinfectiemodules.''
Voor bedrijven en particulieren zijn verscheidene beveiligingspakketten in omloop met namen als 'Kaspersky Total Security' en 'Kaspersky Internet Security'. Ook levert het bedrijf kosteloos beveiliging, het zogenoemde 'Kaspersky Free' dat computers helpt beschermen tegen phishing (internetfraude via nagemaakte websites van bijvoorbeeld banken) en computervirussen.